( IEC ) علامت اختصاری کمیسیون بین المللی الکتروفنی است که بیشتر کشورهای دنیا از جمله آمریکا عضو آن هستند. این سیستم بر مبنای نواحی شکل گرفته است. هر منطقه خطرناک بر مبنای میزان وجود مخلوط ذرات غبار و گازهای خطرناک به چند ناحیه مختلف تقسیم می شود.
استانداردهای طبقه بندی نواحی بر اساس گازهای قابل اشتعال – سیستم IEC
ناحيه 0: ناحيه ای است که در آن ميزان بالايی از گازهای خطرناک وجود دارد. برای اين که متوجه ميزان خطر بشويم مثالی می زنيم. ناحيه 0 به معنای وجود گازهای خطرناک در يک منطقه برای بيش از 1000 ساعت طی يک سال است.
ناحيه 1: در اين ناحيه ميزان گازهای خطرناک کمتر است. به بيان کمی اگر گام های خطرناک به مدت 10 تا 1000 ساعت طی يکسال در محيطی وجود داشته باشند آنجا را در گروه ناحيه 1 قرار می دهيم.
ناحيه 2: در اين ناحيه نيز احتمال وجود گازهای خطرناک هست اما به اندازه ناحيه 1 نيست. به بيان کمی اگر در ناحيه ای گازهای خطرناک به مدت 6 دقيقه تا 10 ساعت طی يکسال وجود داشته باشد آن منطقه را ناحيه 2 می خوانيم.
شرایط
ناحيه ای که در آن ترکيب گازهای قابل اشتعال و هوا به طور مداوم يا به مدت طولانی وجود دارد.
زمان وجود ماده خطرناک: بيش از 1000 ساعت در سال ناحيه براساس استاندارد IEC: ناحيه 0 ميزان خطر: بالا
ناحيه ای که در آن ترکيب گازهای قابل اشتعال بطور نسبی وجود دارد. زمان وجود ماده خطرناک:10 تا 1000 ساعت در سال ناحيه براساس استاندارد IEC: ناحيه 1 ميزان خطر: متوسط
ناحيه ای که در آن ترکيب گازهای قابل اشتعال خيلی کم است و يا به مدت بسيار کمی در محيط وجود دارد. زمان وجود ماده خطرناک: کمتر از 10 ساعت در سال ناحيه براساس استاندارد IEC: ناحيه 2 ميزان خطر: پائین
استانداردهای طبقه بندی نواحی بر اساس ذرات آتش زا – سیستم IEC
Zone 20 : به مناطقی گفته می شود که یک اتمسفر قابل انفجار شامل مخلوطی از هوا و ذرات گرد و غبار قابل احتراق به صورت دائم یا بیشتر اوقات برای مدت طولانی در آنها وجود دارند.
Zone 21 : به مناطقی گفته می شود که یک اتمسفر قابل انفجار شامل مخلوطی از هوا و ذرات گرد و غبار قابل احتراق به ندرت در شرایط نرمال فرایندی در آنها وجود دارد.
Zone 22 : به مناطقی گفته می شود که یک اتمسفر قابل انفجار شامل مخلوطی از هوا و ذرات گرد و غبار قابل احتراق در شرایط غیر نرمال فرایندی برای مدت کوتاهی در آنها وجود دارد.
شرایط
ناحیه ای كه در آن گرد و غبار قابل اشتعال به طور مستمر یا در اكثر مواقع وجود دارد و این مقدار به اندازه ای است كه می تواند ایجاد حریق نماید. ناحیه IEC: ناحیه 20 میزان خطر: بسیار بالاست
ناحیه ای كه در آن ذرات قابل اشتعال در شرایط عادی در موارد اندكی وجود دارد و مقدار آن به اندازه ای است كه می تواند ایجاد حریق نماید. ناحیه IEC: ناحیه 21 میزان خطر: بالا
ناحیه ای كه در آن ذرات قابل اشتعال به ندرت وجود دارد و یا تنها برای زمان اندكی در محیط هستند و یا با فاصله ای كه در آن تجمع ذرات قابل اشتعال به اندازه ای است كه احتمال آتش گرفتن آنها كم است. ناحیه IEC: ناحیه 22 میزان خطر: پائین
طبقه بندی مواد در سيستم IEC
سيستم IEC به مواد مختلف كه در طبقات متفاوت چيده شده اند تقسيم می شود كه عبارتند از گروه I ، گروه II و III. اين تقسيم بندی در زير آمده است:
گروه I: ابزارهای معدنی به ويژه معادن زير زمينی كه شامل گازهای متال هستند.
گروه II: گازهای قابل اشتعال مثل پروپان و هيدروژن و … و همچنين بخارات قابل اشتعالی مثل استون و بنزين.
به زير گروه های C,B,A تقسيم می شود.
گاز يا بخار نماينده گروه درجه خطر
هيدروژن IIC بالا
اتيلن IIB متوسط
پروپان IIA پائين
طبقه بندی دما
در كنار طبقه بندی مناطق و مواد ها به طبقه بندی دما نيز احتياج داريم.
چرا اين طبقه بندی مورد نياز است. در منطقه خطر كه گازها و بخارات قابل اشتعال متراكم شده اند، يك سطح داغ می تواند انرژی لازم برای انفجار را تامين كند. مجددا” نگاهی به اين طبقه بندی دما در سيستم IEC می اندازيم. سيستم IEC و در ارتباط بادها )
كلاس دما : T1 T2 T3 T4 T5 T6
بيشينه دمای سطح : 85 100 135 200 300 450
بايد به اين نكته توجه كنيم كه هر 3 اين طبقه بندی ها يعنی طبقه بندی مناطق خطر، طبقه بندی مواد خطر زا و طبقه بندی كلاس دما برای ايمن نگاه داشتن محيط هستند و بايد دركنار هم آن ها را دنبال كنيم. در جدول بالا T6 نشانه این است که حداكثر دمای سطح مي تواند 85Cّ باشد. اين چه معنی مي دهد؟ اين يعنی اين كه اگر تجهيزاتی گرما توليد كند و دمای سطحی آن بيش از دمای قابل قبول شود به سطح اشتعال بالقوه تبديل می شود .